Over geluk gesproken

‘Geluk is een goede gezondheid en een slecht geheugen’, heeft de deze maand overleden popzanger Armand eens gezegd. Ik had het geluk om twee congressen over geluk te mogen bezoeken. Eén als gast bij de jubilerende Zorggroep St. Maarten en één als workshop leider bij het gelukkigste congres van Nederland onder auspiciën van de Regioacademie. Zo kreeg ik een kans om te onderzoeken wat onder geluk wordt verstaan. Ik begin met het eerste congres en maak daarna een bruggetje naar het tweede.

Het feestelijke symposium van de zorggroep St Maarten maakte hun motto ‘Deel je Leven’ ruimschoots waar. De sprekers deelden hun persoonlijke verhalen over ouder worden met het publiek en weefden er moeiteloos cijfers en beleid doorheen. Zo ontstond een doorwrocht kennisbeeld van de stand van zaken in de positieve psychologie. Positieve psychologie onderzoekt niet het lijden, maar juist het welzijn en geluk van mensen. Tijdens de pauze sprak ik met deskundigen over de invloed van onverwerkte trauma’s op het ervaren van geluk in de laatste levensfase, dit naar aanleiding van een dementerende vriend die elke dag het bombardement van Rotterdam opnieuw beleefde. Hij verloor toen zijn zusje. Zou hij minder onrustig zijn geweest als hij het verlies bij zinnen had verwerkt? De generatie die de tweede wereld oorlog meemaakte en nu in verpleeghuizen woont, begroeven veelal het verleden om zich te wijden aan de wederopbouw. Ondanks de poging het verleden te verdringen, vallen de granaten voor een deel van hen nog elke dag. Ik weet dus niet zo zeker of een slecht geheugen op korte termijn het geluk op lange termijn bevordert.

Gelukkige medewerkers zijn productiever. Gelukkige klanten kopen meer en klagen minder. Op het gelukkigste congres van Nederland stond de maakbaarheid van geluk centraal. Geluk is een trend. Ruut Veenhoven, geluksprofessor aan de Erasmus Universiteit van Rotterdam vertelde dat er dit jaar al meer dan 500 wetenschappelijke publicaties over geluk zijn verschenen. Wie in Ruut Veenhoven een voorstander van het medewerkers tevredenheidsonderzoek wil zien, komt bedrogen uit. Hij is van mening dat je niet veel met de uitslag kunt als je niet ook meet of de medewerkers over het algemeen gelukkig zijn. Na slides met imponerende cijfers kwam Shay Mc Connen vertellen hoe we het geluk van medewerkers kunnen verhogen. In het kort: door in hun behoeften te voorzien. Mijn workshop ging over helden en spiegelneuronen. Ik weet niet of de workshop de deelnemers op lange termijn gelukkig zal maken, maar ze verlieten de zaal vrolijk en enthousiast, dat is zeker.

Een week na al dat gepraat over geluk maaiden zeven terroristen met kalashnikovs honderden mensen neer die plezier maakten in het uitgangsleven van Parijs en naar we mogen aannemen vlak voor dat moment gelukkig waren. De beelden op journaal en de persoonlijke getuigenissen zullen nog lang in ons geheugen gegrift staan. Des te meer reden om geluk op de agenda te houden, want ‘Gelukkige mensen zijn vredelievend en maken geen oorlog’ (citaat Ruut Veenhoven).