Achterklap

In organisaties waarin men ‘in vertrouwen’ van alles met elkaar deelt, is vertrouwen juist ver te zoeken. Blijkbaar is er veel te bespreken dat de openbaarheid niet kan verdragen waardoor roddels de bedrijfscultuur overnemen en onveiligheid ontstaat. Zondebokken worden er al te makkelijk aangewezen en daar waar men geneigd is om zondebokken aan te wijzen, kan geen leercultuur bestaan. The callumny of appellers, het schilderij van Botticelli (1495) is een waarschuwing. Twee figuren, Onwetendheid en Verdachtmaking, fluisteren koning Midas iets in over de man die door Fraude, Verraad en Hatelijkheid voor zijn voeten wordt gesleept. Dat de schilder koning Midas ezelsoren gaf, is niet mis te verstaan. Berouw kijkt naar de Naakte Waarheid, die haar ogen ten hemel slaat.

Leidinggevenden die een veilige sfeer willen creëren, doen er goed aan om de drievoudige-filter-test die toegewezen is aan Socrates, te gebruiken.  Op een dag wordt Socrates benaderd door een kennis.

‘Weet je wat ik net hoorde over je vriend?’, zei de kennis.

‘Wacht even’, zei Socrates, ‘voordat je verder gaat, heb ik een paar vragen voor jou.’

‘Weet je zeker dat wat je me wilt vertellen absoluut waar is?’.

‘Nee, maar…’

‘Gaat dat wat je wilt vertellen over iets goeds?’

‘Nee, maar…’

‘Is dat wat je me wilt vertellen nuttig voor mij?’

‘Ik begrijp wat je bedoelt’, zei de kennis van Socrates. Socrates knikte en vervolgde zijn weg.

In organisaties waar teamleden in hoge mate van elkaar afhankelijk zijn, is geven van feedback een kwetsbaar proces. Het kan zodanig beangstigend zijn dat rechtstreeks tot elkaar spreken vermeden wordt. Men ontwikkelt dan vooronderstellingen over gedrag en achterliggende waardes die niet op waarheid berusten. In confrontaties met elkaar ervaart men momenten van ongemak. Het is mogelijk om die momenten van ongemak te overbruggen door gevoelens en dilemma’s te delen, vervolgens door te vragen naar achterliggende waardes, de ervaren realiteit opnieuw te duiden en dan het juiste te doen. (https://www.youtube.com/watch?v=8toa8L3woZA)